Ik had al een hele tijd op mijn lijstje staan om een haalbank (o.a. ook wel schaafpaard genoemd) te maken. Dit bijzonder effectieve werktuig stamt (zover ik weet) uit de Romeinse tijd, maar wordt nog (vrijwel onveranderd!) tot op de dag van vandaag gebruikt in werkplaatsen over een groot deel van de wereld.
Kortgezegd is het een klem voor je werkstuk, zodat je er met een haalmes of spookschaaf hout vanaf kunt halen in een trekkende/halende beweging. De haalbank is met name zo ontzettend effectief, omdat je benen de kracht leveren om het werkstuk te klemmen, en omdat die kracht vanzelf toeneemt, naarmate je meer kracht uitoefent op het werkstuk.
Er zijn boeken vol te schrijven over de haalbank, maar dat voert voor hier te ver. Voor de meeste houtbewerkers die niet-elektrisch gereedschap prefereren, zoals ik, is de haalbank eigenlijk een vrijwel onmisbaar stuk gereedschap. Ik moest er dus één hebben, en het is niet moeilijk om zelf te maken.
Laatst kwam de buurman vol trots vertellen dat hij een haalbank gemaakt had; of ik die misschien wilde zien? Natuurlijk! Zijn model was gebaseerd op het Engelse model, waarbij je het werkstuk in het midden klemt. Bij het Duits/Franse model (weet ik even niet zeker) klem je het werkstuk aan de linker-, of rechterkant van de verticale as die naar de voetpedalen leidt.
De buurman zei nog heel veel oude, grenen kerkbanken over te hebben, op de zolder van zijn gigantische schuur. Of ik daar niet een paar stukken van wilde hebben om zelf een haalbank van te maken? Natuurlijk!
Zodoende had ik een aantal dagen later een tweetal mooie, dikke grenen planken in de werkplaats staan en moest ik er natuurlijk wel mee aan de slag.
Een week later was hij klaar. Hij is niet zo verfijnd als de meeste van mijn projecten, maar het is dan ook een gebruiksvoorwerp, van goedkoop hout. Ik ben er ontzettend blij mee, en gebruik hem dan ook al vrij regelmatig. Bijvoorbeeld om de bast van een stuk ruw stuk hout af te halen, of om een stuk hout rond te maken.
De buurman kwam een paar weken later even kijken naar het resultaat en was erg onder de indruk. ‘Veel beter dan de mijne,’ was zijn oordeel! 🙂
De basis van deze haalbank wordt dus gevormd door twee dikke grenen planken. De ene vormt de zitting, terwijl ik de ander in stukken gezaagd heb voor een aantal andere onderdelen. De overige onderdelen zijn gemaakt van diverse reststukken hout die ik nog had liggen.
Ik heb bij dit project voornamelijk niet-elektrisch gereedschap gebruikt, maar ook wel de schroef/boormachine. Het resultaat is lang niet zo verfijnd als de meeste van mijn andere projecten, maar dit is dan ook een gebruiksvoorwerp. En gebruikt, dat is hij inmiddels al een aantal keren!
